Araç lastiklerinden gelen kimyasallar yapraklı sebzelerde tespit edildi. Araştırma, Viyana ve Kudüs’teki bilim insanları tarafından yapıldı ve doğrulandı.
Ticari meyve ve sebzelerde ilaç kalıntıları bilimsel olarak birçok kez incelenmiştir. Ancak lastik aşınmasından kaynaklanan kimyasal katkı maddeleri de besin zincirine girmektedir. Bu maddeler ve dönüşüm ürünleri potansiyel ekolojik riskler oluşturabilir. Viyana Üniversitesi Mikrobiyoloji ve Çevre Sistemleri Bilimi Merkezi’nden (CeMESS) Thilo Hofmann liderliğindeki uluslararası araştırma ekibi, Kudüs İbrani Üniversitesi’nden Benny Chefetz liderliğindeki ekip ile işbirliği yaparak bu durumu yeni bir çalışmada gösterdi. İsviçre ve İsrail’den gelen sebzeler özenle incelendi.
Araç lastikleri, performanslarını artıran malzemelerin karışımından oluşur. Bu lastikler, modern bir lastiğin yüksek teknoloji performansını mümkün kılmak için antioksidanlar, antiozonantlar, vulkanize edici maddeler ve yaşlanma önleyici maddeler gibi yüzlerce kimyasal katkı maddesi içerir. Araba lastiklerinden gelen bileşikler, atmosferik birikim, arıtılmış atık su ile sulama ve kanalizasyon çamurunun gübre olarak kullanılması yoluyla tarıma girebiliyor. Hofmann, “Bu bileşikler bitkiler tarafından emiliyor ve böylece insanlara da ulaşabiliyor” diyor.
Araştırmacılar, sebzelerde ölçülen bu maddelerin alım oranlarını tahmin etti. Sherman, “İsviçre ve İsrail’deki insanların beslenme alışkanlıklarını temel alarak günlük alım miktarını hesapladık” dedi. Yapraklı sebzelerdeki lastik katkı maddelerinin konsantrasyonları genellikle düşüktür; örneğin, benzotiyazol (BTZ) için 238 ng/kg ve 6PPD kinon için 0,4 ng/kg ölçüldü, ki bu madde oldukça toksik olarak bilinir.
Bilim insanları, 2023 sonlarında araç lastiklerindeki katkı maddelerinin bitkiler tarafından absorbe edilebildiğini prensipte gösterdi. Araştırma ekibinden Anya Sherman, durumu şöyle açıklıyor: “Ancak soru, bunun sadece laboratuvar ortamında mı yoksa sahada da mı gerçekleşeceği idi.” Bu nedenle Viyana ve İsrail’deki çevre bilimciler, marul bitkilerinin doğal koşullar altında araç lastiklerinden salınan kimyasalları absorbe edip etmediğini analiz etti. Geçen hafta yayınlanan çalışmanın arka planını açıklayan Thilo Hofmann, “İsviçre’deki süpermarketlerden ve İsrail’deki tarla sebzelerinden gerçek örnekleri inceledik” diyor.