Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER), “Elektronik Haberleşme Sektöründe 20 Yıl” başlıklı raporunu kamuoyu ile paylaştı. Raporda Türkiye’de elektronik haberleşme sektörünün serbestleşmeye başladığı 2002’den bu yana yaşanan gelişmeler değerlendiriliyor ve TELKODER’in geleceğe ilişkin önerileri paylaşılıyor. 2003’teki 15 milyar TL düzeyinden enflasyon etkisi kaldırıldığında 2022 sonunda sektör büyüklüğünün 11,56 milyar TL’ye gerilediği bilgisinin yer aldığı rapora ilişkin konuşan TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci, “Özelleştirme, rekabet ve teknolojik yenilik açısından sektörümüz geçtiğimiz 20 yıl içinde önemli ilerlemeler kaydetti ama sektörün ciddi anlamda büyümesi, vatandaşın uygun fiyatlı ve yüksek kaliteli elektronik haberleşmeye ulaşabilmesi için hala yapılması gereken çok şey var” dedi.
Elektronik haberleşme sektöründeki serbestleşmenin hukuken başladığı 2002’de kurulan ve kurulduğu ilk günden itibaren sektörün etkin ve verimli bir yapıya ulaşması yönünde faaliyet gösteren Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER), geçen 20 yılı değerlendirdiği “Elektronik Haberleşme Sektöründe 20 Yıl” başlıklı raporunu sektör ve kamuoyu ile paylaştı. Gündemle ilgili değerlendirmeler yapan TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci, “20 yılda yaşanan gelişmeler daha rekabetçi ve dinamik bir elektronik haberleşme sektörünün oluşması için temel oluştursa da işletmeciler açısından çözülmesi gereken pek çok sorun var olmaya devam ediyor. Raporumuz sektörümüzün karşı karşıya olduğu zorluklara ve fırsatlara ilişkin değerli bilgiler ve öneriler içeriyor” dedi.
Hala Yapılacak Çok İş Var
Türkiye telekomünikasyon sektörünün yeni hizmet ve uygulamaların geliştirilmesi için büyük bir potansiyele sahip olduğuna dikkat çeken Halil Nadir Teberci, sektörün 20 yılda önemli gelişmeler kaydetmiş olsa da hala önünde yapılacak çok iş olduğunu vurguladı. Teberci, “Yüksek hızlı genişbant internet hizmeti, uydu haberleşme hizmetleri, veri merkezi işletmeciliği, bulut hizmetleri ve sanal mobil şebeke hizmeti gibi alanlar sektörün geleceğini şekillendirecek önemli alanlardan bazıları. Sektördeki olumlu gelişmelerin devam edebilmesi için sektörün karşılaştığı zorlukların ivedilikle ele alınması ve ülkemizin geleceğine yararlı olacak bir şekilde çözüme ulaşması gerekiyor. Ancak tekrar vurgulamak gerekir ki sektördeki zorlukların giderilmesi ve ülkemizin faydasına sonuçlanabilmesi tüm paydaşların birlikte çalışmasıyla başarılabilir.” dedi.
Birinci Hedef, Tam Rekabetin Tesisi Olmalı
TELKODER’in sektörün geleceğine ilişkin önerilerinin sıralandığı raporda sektörü düzenleyen yasaların genel olarak Avrupa Birliği (AB) mevzuatına uygun olduğu ama sorunun mevzuata uyum olduğu vurgulanıyor. Bu çerçevede, “Sektörde tam ve etkin rekabetin tesisi gerek politika belirleyiciler tarafından oluşturulan stratejilerin, gerekse de mevzuatın uygulanmasının birinci öncelik olarak kabul edilmesiyle mümkün” değerlendirmesi yapılıyor. Ardından sabit ses pazarında rekabetin geliştirilmesinin önemi, altyapıda rekabetin tesisinin getireceği avantajlar, fiber altyapının yaygınlaştırılması için atılması gereken adımlar, genişbant internet hizmetlerinin geliştirilmesinin faydaları hakkında TELKODER’in önerileri sıralanıyor.
Verilerle Elektronik Haberleşme Sektörü
20 yıl içinde elektronik haberleşme sektörünün gelişiminin ve büyüklüğünün değerlendirildiği raporda 2003’teki 15 milyar TL düzeyinden enflasyon etkisi kaldırıldığında 2022 sonunda sektörün 11,56 milyar TL’ye gerilediği belirtiliyor. 2002’de %2,4 olan sektörün GSYİH içindeki oranının ise 2022’de %0,87’ye gerilediğine işaret ediliyor.
Aynı dönemde yerleşik işletmeci olan Türk Telekom Grubu, Turkcell ve Vodafone dışında kalan alternatif işletmecilerin pazar paylarının yüzde 10’lar seviyesinde kaldığı, bu oranın sektörde etkin rekabetin yeterince tesis edilemediğinin göstergesi olduğu ifade ediliyor.
Güçlü Bir Fiber Altyapı Şart
Sabit, mobil, uydu haberleşme, internet erişimi, veri merkezleri, internet değişim noktaları ile bulut pazarlarında en önemli ihtiyacın güçlü bir fiber altyapı olduğuna işaret edilen raporda, fiber altyapının günümüzde iletişim teknolojilerinin temelini oluşturduğu belirtiliyor. Bu nedenle fiber altyapı yatırımlarının artırılmasının ülkemizin birincil hedefi olması gerektiği belirtilen raporda, bu alanda somut adımlar atılması gerektiği savunuluyor. Tüm dünyada hızlı internet hizmetlerinin yaygınlaşması nedeniyle güçlü ve yaygın fiber altyapı ihtiyacının arttığı belirtilen raporda, Türkiye’de 2022 sonu itibariyle alternatif işletmecilerin 114 bin kilometre, Türk Telekom’un 403 bin kilometre olmak üzere toplam 517 bin kilometre fiber altyapı bulunduğu bilgisi paylaşılıyor. 2008 ile 2022 arasında alternatif işletmecilerin fiber uzunluğunun %1137 oranında arttığı, aynı dönemde Türk Telekom’un fiber uzunluk artışının %250 ile sınırlı kaldığı vurgulanıyor. Bu rakamların ülkemizin fiber altyapısı alanında çok iyi bir noktada olmadığını gösterdiği değerlendirmesi yapılıyor.
Alternatif İşletmecilerin Yatırım İştahı Yüksek
TELKODER’in raporunda geçtiğimiz yıl sektörün yaptığı yatırımlar da değerlendiriliyor. 2022’de Türk Telekom’un 7,62 milyar TL yatırım yaparken, alternatif işletmecilerin 8,8 milyar TL yatırım yaptığı bilgisi paylaşılıyor. Bu durum, Türk Telekom’dan çok daha küçük ölçekte olmalarına rağmen alternatif işletmecilerin daha fazla yatırım yapma konusunda kararlı bir tutum sergilediklerini gösteriyor. Raporda, “Ülkemizde alternatif işletmecilerin altyapı yatırımları yapması konusunda önlerindeki engellere rağmen yatırım iştahlarının yüksek olduğu; engellerin kaldırılması durumunda çok daha büyük yatırımlara hazır oldukları görülmektedir” değerlendirmesi yapılıyor. TELKODER raporuna https://telkoder.org.tr/ adresi üzerinden ulaşılabiliyor.