Ne eğitimde ne istihdamda olanlar. Kısacası NEET. Türkiye’de her üç gençten biri NEET durumunda. Genç kadınlarda ise bu oran yarı yarıya. Sabancı Vakfı, bu tabloyu tersine çevirmek için “Geleceğini Kuran Kadınlar” Projesi’ni başlattı. Projenin ilk iki yılında yaklaşık 1000 kadına eğitim verildi ve 100’den fazla genç kadın istihdam edildi.
Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti ve Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, “Her şeyi çözemeyiz ama daha dirençli hale gelmek için sonsuz çaba harcayabiliriz” diyerek, 18-29 yaş arasında ne eğitimde ne de istihdamda olan kadınlar için harekete geçtiklerini belirtiyor. Vakfın “Geleceğini Kuran Genç Kadınlar” projesi, meslek eğitimleri sunmanın yanı sıra, istihdam için genç kadınları online platformda işverenlerle buluşturuyor ve genç kadınlara mentorluk yapıyor. İhtiyaç Haritası deneyiminden faydalanılarak oluşturulan “Fırsatlar Haritası” ile işverenler ve iş arayanlar bir araya getiriliyor. Projenin pilot illeri Adana, Diyarbakır ve İzmir olarak belirlenmiş, ancak depremden sonra 20 kente genişletilmiş durumda.
Dünya genelinde ne eğitimde ne istihdamda olan gençlere “NEET” adı verilmektedir. NEET, İngilizcesiyle “Not in Employment, Education, or Training”ın kısaltmasıdır. 2022 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de 18-29 yaş arasındaki gençlerin yüzde 32’si NEET kategorisindedir. NEET gençlerin toplam sayısı 4 milyon 627 bin kişidir, bunun içinde NEET genç kadınların sayısı ise 3 milyon 228 bindir. Yaklaşık olarak her üç gençten biri, ne eğitimde ne de istihdamda bulunmaktadır. Tüm gençler arasında genç kadınların durumu ise neredeyse her iki genç kadından birinin NEET olduğunu göstermektedir. Türkiye, bu oranlarla 36 OECD ülkesi arasında en yüksek NEET oranına sahip bir ülkedir. Türkiye’de NEET oranı yüzde 32 iken, OECD ortalaması 16,4 seviyesindedir.
Sorun Varsa Çözüm De Var
Vakfın Mütevelli Heyet Başkanı Güler Sabancı, bu durumu değiştirmek amacıyla harekete geçtiklerini, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile işbirliği içinde “Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Projesi’ni” Şubat 2022’de başlattıklarını ifade ediyor. Sabancı, geçmiş dönemde kız çocukları için önemli projeleri hayata geçirdiklerini hatırlatarak şu bilgileri paylaşıyor: “Proje başlangıç yılında, ülkemizde 18-29 yaş arasındaki ne eğitimde ne istihdamda bulunan genç kadınların oranının yüzde 50,5 olduğunu belirtiyor. Bu, 3,5 milyon genç kadına tekabül ediyordu. İki yıllık süre içinde hem ülkemizde hem de dünya genelinde pek çok değişiklik yaşandı. Küresel verilere göre, OECD ülkelerinin NEET genç kadın ortalaması 2021’de yüzde 16,4 seviyelerindeydi. 2022’de pandemi sonrası toparlanma başladı ve NEET genç kadın ortalaması yüzde 14,7’ye geriledi. Türkiye’de de pandemi sonrasında NEET genç kadın oranı yüzde 50,5’ten yüzde 45 seviyesine indi. Ancak ekonomik ve sosyal toparlanmanın tamamlanmadığını ve istenen düzeyde bir iyileşme sağlanamadığını gözlemliyoruz. Ülkemizde hala NEET genç kadın oranı çok yüksek ve OECD ülkeleri arasında en yüksek orana sahip konumdayız. Bu olumsuz tabloyu değiştirmek için hepimizin yapabileceği katkılar var. Toplumsal sorunların anında çözülemeyeceğini biliyoruz, NEET sorunu da bunlardan biri. Bu büyük sorun için daha çok çözüm yolları bulunuyor. Projeye başlarken, bu sorunun uzun vadeli bir çözüm gerektiren bir süreç olduğunun farkındalığıyla hareket ettik. Evet, sorun büyük, ancak ben umutluyum çünkü sorunlara çözüm bulunabilir. Bu çözümün bir parçası olmak bizim elimizde.”
Hibe Alan Projeler De 500 Kadına İstihdam Sağlayacak
Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safk, yürütülen projelerle ilgili şu önemli bilgileri paylaştı:
▶ 2022’nin son çeyreğinde başlayan ve devam eden projeler kapsamında Adana, İzmir ve Diyarbakır’da yaklaşık 1.000 NEET genç kadına 33 farklı eğitim verildi.
▶ Gerçekleştirilen eğitimler arasında yazılım, autocad ve lazer CNC, barista, moda tasarımı, protez tırnak, aşçı yardımcılığı, aromatik bitki ve lavanta yetiştiriciliği ve pazarlaması, müşteri ilişkileri temsilcisi, otomotiv bakım onarım ve veri giriş elemanı gibi alanlar yer aldı. Bu eğitimler sonucunda 100’den fazla NEET genç kadın istihdam edildi.
▶ 2022’nin Ağustos ayında www.geleceginikurangenckadinlar.org web sitesinde ‘Fırsatlar Haritası’ başlatıldı. Fırsatlar Haritası, NEET genç kadınları ve bu kitleye yönelik fırsatları olan kurumları bir araya getiriyor.
▶ Vakfın Mentorluk Programı devreye girdi. Program kapsamında 513 menti, 426 mentor ile eşleştirildi. Bu sayede 51 menti işe girdi, staj yaptı veya kendi işini kurdu.
▶ 2023’te başvuruları kabul edilen Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Hibe Programı çerçevesinde, 20 ilde toplam 7 projeye hibe desteği veriliyor. Bu projeler, Adana, Adıyaman, Ankara, Bursa, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kilis, Konya, Malatya, Mardin, Osmaniye, Şanlıurfa, Trabzon ve Van gibi depremden etkilenen şehirleri içeriyor.
▶ Toplamda 6 milyon 400 bin TL kaynak ayrılan hibe projeleri, sanayi, yazılım, gastronomi, su ürünleri işleme, insan kaynakları alanlarında bu yıl içinde 500 kadına istihdam sağlama hedefine odaklanıyor.
