Plastik konusunda yeni bir bakış açısına ihtiyacımız var. Plastik kullanımının azaltılmasına yönelik önemli baskılara ve çevresel etkilere rağmen, plastikler sürdürülebilir bir dünya ve toplumsal ilerlemenin devamı için hayati bir rol oynuyor.
Gelecek ay Birleşmiş Milletler, Uluslararası Gıda Kaybı ve İsrafının Azaltılması Farkındalık Günü münasebetiyle bir etkinliğe ev sahipliği yapacak. BM’ye göre, milyonlarca insanın açlıkla mücadele ettiği bir dünyada, üretim ile perakende satış arasında üretilen gıdanın %14’ünü kaybediyoruz ve küresel gıda üretiminin tahmini %17’si israf ediliyor. Tarım Bakanlığı’na göre, ABD’de gıda tedarikinin %30-40’ı israf ediliyor. Bu gerçekleştiğinde, gıdayı üretmek için kullanılan tüm kaynaklar (su, toprak, enerji, emek ve sermaye dahil) boşa gidiyor. USDA’ya göre, bu gıda kaybı ve atıklarının çöplüklere atılması, sera gazı emisyonlarına önemli ölçüde katkıda bulunuyor; organik atıklar (gıda gibi) parçalandığında metan gazı yayarak atmosferdeki ısınmaya karbondioksitten 25 kat daha fazla etki ediyor.
Plastik ambalaj olmasaydı, gıda israfı daha da büyük olurdu. ABD Tarım Bakanlığı ve Amerikan Kimya Konseyi’ne göre, ABD’de her yıl yetiştirdiğimiz gıdanın yaklaşık %30 ila 40’ı yenilmezken, bir gıda maddesi ne kadar uzun süre taze kalırsa, yenilme şansının da o kadar yüksek olduğunu belirtiyorlar. Plastikler gıdanın korunmasında ve kaybının önlenmesinde hayati bir rol oynuyor. Işığa, oksijene, sıcağa ve neme karşı koruma sağlayarak gıda bozulmasını azaltmaya yardımcı olurken koruyucu bir bariyer de sağlar. Örnek vermek gerekirse, plastik film etin raf ömrünü geleneksel gıda atıklarının kesilmesine kıyasla %75 oranında on kat artırabilir. Benzer faydaları birçok farklı gıda için görmekteyiz.
Plastik Atıklar Giderek Büyüyen Bir Sorun
Buradaki amaç, plastik atıklarla ilgili köklü çevresel kaygıları asla küçümsememek. Plastik atıklar son yirmi yılda iki katına çıktı ve 2060 yılına kadar üç katına çıkması bekleniyor. OECD’ye göre, dünya genelinde plastik atıkların yalnızca %9’u geri dönüştürülüyor. Geri kalanı yakılıyor (%19), kontrolsüz sahalara atılıyor (%22) veya düzenli depolama alanlarına (%50) atılıyor.
Büyüyen bir sorunla karşı karşıya kalan hükümetler harekete geçmeye başladı. 2002 yılında Bangladeş, ince plastik poşetleri yasaklayan ilk ülke oldu; bu da onların drenaj sistemlerini tıkamak ve su baskınlarına neden olmak veya bunları şiddetlendirmekteki rolünü yansıtıyordu. Avrupa Birliği, 2021 yılına kadar tek kullanımlık plastik tabakları, çatal bıçak takımlarını ve daha fazlasının yanı sıra bardakları, genişletilmiş polistirenden yapılmış yiyecek ve içecek kaplarını ve okso-çözünür plastikten yapılmış tüm ürünleri yasaklamıştı.
Kaliforniya’nın yeni yasasının da kabul ettiği gibi, plastiği azaltmak çözümün yalnızca bir kısmı. Plastikler yalnızca gıdayı korumak için değil, aynı zamanda hap paketlemeye yönelik farmasötikler, tıbbi cihazlar ve filtreleme ve kritik tıbbi tedarik altyapısı da dahil olmak üzere diğer çeşitli kullanımlar için de gerekli olmaya devam edecek.
Geri Dönüşümde Devrim Yaratabilecek Geçici Çözüm
Gıda ve ilaçların ambalajlanmasında kullanılan geri dönüştürülmüş plastiğe ilişkin düzenlemeler, pek çok malzemenin geleneksel mekanik geri dönüşüm altyapıları için uygun olmaması nedeniyle oldukça katıdır. Mekanik geri dönüşüm, plastik atıkları parçalar veya ezer ve daha sonra yeniden kullanılmak üzere eritir ancak kimyasal yapıyı önemli ölçüde değiştirmez. Bu, PET’in içecek şişeleri yapımında kullanılabilir; PET, mekanik olarak geri dönüştürülen açık ara en yaygın plastiktir. Ancak diğer türler bu şekilde işlenemez.
Örneğin termoset plastikler, geri dönüştürülemeyen, geri dönüşü olmayan kimyasal bağlar oluşturan polimerlerden yapılır. Streç film bunun bariz bir örneğidir. Farklı türdeki plastik atıkların toplanması, sınıflandırılması ve işlenmesi genellikle yeterince ayrıştırılamadığından, plastik atıkların %10’undan azı geri dönüştürülüyor. Mekanik olarak geri dönüştürülmüş plastiklerin kritik özellikleri gıda ambalajında kullanılamayacak kadar zayıf olduğundan, genellikle fosil kaynaklardan elde edilen işlenmemiş malzemelere ihtiyaç duyulur. Ancak bir geçici çözüm olabilir.
Honeywell’in UpCycle Proses Teknolojisi, atık plastiği Honeywell Geri Dönüşümlü Polimer Hammaddesine dönüştürmek için sektör lideri bir moleküler dönüşüm, piroliz ve kirletici madde yönetimi teknolojisini kullanıyor. Bu daha sonra yeni plastikler oluşturmak için kullanılabilir. Ve bunu tekrar tekrar yapabilir, atık plastiği moleküler yapı taşlarına ayırarak yeni, işlenmemiş kalitede plastik oluşturmak için kullanılabilecek geri dönüştürülmüş bir polimer yağ (RPO) oluşturabilir ve gıda sınıfı plastikler için bile dairesellik döngüsünü her ikisine de kapatabilir.
UpCycle Proses Teknolojisi, geri dönüştürülebilecek plastik türlerini, renkli, esnek ve çok katmanlı ambalajların yanı sıra aksi takdirde geri dönüştürülmeyecek olan polistiren atıklarını da kapsayacak şekilde genişletiyor. Honeywell’in UpCycle Proses Teknolojisi, diğer kimyasal ve mekanik geri dönüşüm süreçleriyle birlikte kullanıldığında (toplama ve sınıflandırmadaki iyileştirmelerle birlikte) atık plastiklerin neredeyse %90’ının geri dönüştürülmesine yardımcı olma potansiyeline sahip.
Bu, polimer hammaddesine dönüştürülebilecek atık plastik miktarında önemli bir artışı temsil edecek. Marc Yagoub, Honeywell Sürdürülebilir Teknoloji Çözümleri Grubu bünyesinde Küresel İş Direktörüdür. Birleşik Krallık’taki Honeywell UOP Ltd’de çalışıyor ve burada Gelişmiş Plastik Geri Dönüşüm portföyünden sorumlu olup, özellikle plastik döngüsellik açığını kapatmaya ve Kullanıcılar için değer yaratmaya odaklanıyor.
