Ay’da nükleer enerji hedefi doğrultusunda NASA, iddialı bir reaktör projesinin ilk aşamasını tamamladı. Proje, 2030’ların başlarında Ay’da bir reaktörü çalışır hale getirmeyi hedefliyor.
NASA, Ay’da kullanılmak üzere küçük, elektrik üreten bir nükleer fisyon reaktörü için konsept geliştirmeye yönelik bir projenin tasarım aşamasının sonuna gelmektedir. Fission Surface Power projesi, Ay’da her gecenin yaklaşık 14,5 Dünya günü sürdüğü ortamda güvenli, temiz ve güvenilir enerji kaynakları geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu tür bir sistem, ajansın Artemis programı kapsamında Ay’ın keşfi için önemli bir rol oynayabilir.
Ay’da Nükleer Enerji
NASA ve ABD Enerji Bakanlığı, 2022’de Ay’da nükleer enerji için ilk aşamada Lockheed Martin, Westinghouse ve IX olmak üzere üç şirketle sözleşme imzaladıklarını duyurdu. Bu üç şirkete, bir reaktör ve alt sistemleri için ilk tasarım, tahmini maliyetler ve Ay yüzeyinde en az 10 yıl boyunca insan varlığına sürekli güç sağlama yeteneği geliştirmeye yönelik bir program sunma görevi verilmişti.
Bilindiği üzere Ay’daki geceler zorlu geçmektedir ve bu nedenle Güneş’ten bağımsız olarak çalışabilen bir nükleer reaktör gibi bir güç kaynağına sahip olmak, Ay’da uzun vadeli varlık çabaları için kritik öneme sahiptir. Bu tür bir reaktör, özellikle sürekli gölgede kalan bölgelerin, Ay’ın güney kutbında su buzu ve diğer uçucu maddeleri hapsettiği düşünülen alanlarda faydalı olabilir.
NASA, gelecekte yapılacak olan bir Ay denemesi için nihai reaktör tasarımını içeren Aşama 2’yi belirlemek amacıyla Aşama 1 sözleşmelerini uzatma planları yapmaktadır. Aşama 2 taleplerinin 2025 yılında başlaması hedeflenmektedir. NASA, Aşama 2’nin tamamlanmasının ardından bir fırlatma rampasına bir reaktör teslim etme hedef tarihini 2030’ların başı olarak belirtmiştir.
Ajans, düşük oranda zenginleştirilmiş uranyum kullanılarak ve ağırlığı 6 tonu aşmayacak şekilde tasarlanan 40 kilovatlık bir reaktör için gereksinimleri belirledi. Ajans, belirli kısıtlamaların ötesine geçerek, şirketlere teknik inceleme için yaratıcı ve çeşitli yaklaşımlar sunma esnekliği tanıyarak çeşitliliğe izin verdi. Günümüz koşullarında 40 kilovatlık bir reaktör, 33 evin elektrik enerjisi ihtiyacını karşılayabilir.
NASA’nın nükleer planları sadece kurulu reaktörle sınırlı değil. Ajans, 2026’nın başlarında DRACO adlı nükleer enerjiyle çalışan bir uzay aracını fırlatma üzerinde çalışmaktadır. Ayrıca NASA, nükleer füzyondan elde edilen termal gücü elektriğe dönüştürmek için daha verimli Brayton güç dönüştürücülerinin geliştirilmesi için Rolls Royce North American Technologies, Brayton Energy ve General Electric ile sözleşme imzaladı.
