İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı’nda öğretim üyeliği yapan Doç. Dr. Sert, “60. Kütüphane Haftası” etkinlikleri kapsamında bilgi ve belge yönetimi öğrencileri ile kitapseverleri “Kütüphanelerde Yapay Zeka” başlıklı bir sunumla bir araya geldi.
Prof. Dr. Fuat Sezgin ve Dr. Ursula Sezgin Bilimler Tarihi Kütüphanesi’nde düzenlenen etkinliğe katılan İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Işıl İlknur Sert, kütüphanelerin ve kütüphaneciliğin geleceği üzerine, yapay zekanın bilgi ve belge yönetimine olası etkileri ile Prof. Dr. Fuat Sezgin’in arşivleri ve akıllı kütüphaneler konularında bir sunum gerçekleştirdi.
Sert, kütüphanelerde AI kullanımının henüz başlangıç seviyesinde olduğunu belirterek, “Yapay zeka, görsel algılama, sunum, problem çözme, öğrenme, anlatma ve geçmiş deneyimlerin muhafaza edilip karar verme gibi bir dizi sürece destek olabilir. Ancak, insanın yaptığı çalışmaları derleyip düzenleyerek bize sunuyor. Bu nedenle gelecekte kütüphaneler hala var olacak, aileler çocuklarıyla kütüphaneye gelmeye devam edecek ve vakit geçirecekler. Dijitalleştirilemeyen materyaller için kütüphanecilerden faydalanılacak.” şeklinde konuştu.
“İnsanı devre dışı bırakmak mümkün değil”
Yapay zekanın geleceği hakkında da konuşan Sert, “Yapay zeka kütüphanelere ne getirecek? Henüz büyük şeyler getirmedi açıkçası. Şu anda büyük bir balon gibi. Patlayabilir de elimizde kalabilir ya da çok iyi kullanabiliriz. Bu tamamen bize ve öğrenmemize bağlı. Ne kadar öğrenebilirsek, yapay zekaya da o kadar öğretebilir ve ileriye taşıyabiliriz. İnsanı devre dışı bırakmak mümkün değil.” ifadelerini kullandı.
Sert, bilgi paylaşımı ve verilerin arka planda işlenmesiyle ilgili açık kaynaklarda veri paylaşımına dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Biz bu noktada doğru kararı vermek zorundayız. Neyi, ne kadar, kiminle paylaşacağız? Bu bir etik sorun çünkü büyük sanayi kuruluşları, fabrikalar, büyük işletmeler, holdingler her bilgiyi paylaşmıyor ama yapay zekanın gelişimi için her bilginin paylaşılması gerektiğini ifade ediyorlar.” diye konuştu.
Kütüphanelerde yapay zeka ile neler yapılabileceğine ilişkin de örnekler veren Sert, “Bunlar yurt dışında halihazırda yapılabilen ve bizi ileriye götürebilecek şeyler. Zaten bütün çabamız öğrenmeyi öğrenmek. İnsanlara öğrenmeyi öğretin. Yapmamız gereken insan olarak kendimizi geliştirmeye çalışmak. Nasıl bir geleceğe hazırlandığımızı tahmin edebilmek için önce kendi mesleğimizi bilmemiz, bunu içselleştirmemiz ve sevmemiz, sonra yapay zekayı kullanmanız gerekiyor.”
Sert, öğrencilere tavsiyelerde de bulunarak, “Henüz yapay zeka yeterince ilerlemedi ancak sürekli öğreniyor, gelişiyor ve farklı alanlarda insanlara fayda sağlayabiliyor. ‘Biz ne yapacağız?’ derseniz, yapay zekaya ‘hayır’ demenin imkanı yok. Hayat bu noktada ilerliyor ve bizim de gidişata ayak uydurmamız gerekiyor. Tüm kütüphane türlerinde çalışan kütüphanecilerin yapay zekaya yakınlık göstermesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Kütüphane müdürü Özlem Karakaya’nın da katıldığı etkinliğin ardından kütüphane görevlileri eşliğinde Prof. Dr. Fuat Sezgin’in arşivleri gezildi.
