Kimya ve biyomoleküler mühendisleri, tekstil liflerini kimyasal olarak ayrıştıran yeni bir yöntem geliştirdi. Bu yöntem, geri dönüşümü daha hızlı ve ucuz yapıyor.
Bir beyaz tişörtün üretimi için yaklaşık 2.700 litre su kullanılıyor. Her yıl dünya çapında 2 milyar tişört satın alındığında, bu su miktarının etkisi oldukça büyük. Üretilen tekstil ürünlerinin %85’i ise her yıl çöpe gidiyor. Moda trendlerinin hızla değişmesi, 2000 yılına göre yıllık giysi üretimini iki katına çıkardı. Giysiler genellikle yeni modalar ortaya çıkana kadar kısa süreli kullanıma uygun oluyor.
Çevresel zararı azaltmak amacıyla geri dönüşüm yapılmasına rağmen, pamuk ve polyester gibi çeşitli malzemeler içeren giysiler, bu süreci zorlaştırıyor. Küresel olarak tekstil atıklarının sadece %0,5’i geri dönüştürülürken, geri kalan kısmı ya çöpe atılıyor ya da yakılıyor.
Kimya ve biyomoleküler mühendislerinden oluşan bir ekip, farklı malzemelerden üretilen tekstil liflerini kimyasal olarak ayrıştırmayı sağlayan bir yöntem geliştirdi. Bu yöntem, diğer yöntemlere göre daha hızlı ve ekonomik bir çözüm sunuyor. Araştırmacılar, tekstil ürünlerindeki çeşitli malzemeler arasındaki bağları kırmak için özel bir kimyasal reaksiyon kullandılar. İşlemin verimliliğini artırmak amacıyla mikrodalga ışıması ile elde edilen ısıdan ve çinko oksit katalizöründen faydalandılar. Bu yenilikçi yaklaşım, geri dönüşüm sürecini önemli ölçüde hızlandırarak maliyetleri düşürecek ve çevresel etkileri azaltacak.
Araştırma ekibi, yeni geri dönüşüm yöntemini 15 dakikada tamamlanan işlemlerle test etti. İlk aşamada, %100 polyester ve pamuk ve %50 polyester ve pamuk karışımı beyaz kumaş örnekleri kullanıldı. Elde edilen sonuçlar oldukça etkileyici oldu: %100 polyester kumaşın %90’ı, tekrar polyester olarak kullanılabilecek bir moleküle dönüştürüldü. %100 pamuk kumaş ise %7,8’lik bir kütle kaybı ile yeniden pamuğa dönüştürüldü.
Ayrıca, %50 polyester ve pamuk karışımındaki her iki malzeme de başarıyla geri dönüştürüldü. Ekip, renkli kumaşların geri dönüşümü konusunda daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguluyor.