Yapı sektörü ve ekonomi çevreleri tarafından dikkatle izlenen ‘Türkiye İMSAD Aylık Sektör Raporu’nun çıkan Şubat 2023 sonuçlarına göre, inşaat malzemeleri sanayi üretiminde 2022 yılı ikinci yarısındaki düşüşüne rağmen toplam yıl bazında yüzde 0,2 yükseldi.
Yılın son iki çeyreğinde üretimde 3,3 ve 3,4’lük daralma, dış talepteki düşüş oranından dolayı kaynaklandı. Raporda depremlere de dikkat çekildi ve bölgenin yeniden inşası için gerekli olan maliyetin toplam 46 milyar dolar olduğu ifade edildi.
İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan “Şubat 2023 Sektör Raporu” açıklandı. Raporda inşaat malzemeleri sanayi üretimi son çeyrekte geçen senenin son çeyreğine göre yüzde 3,4 geriledi. Düşüşe rağmen yılın tamamında inşaat malzemeleri sanayi üretimi geçen yıla göre 0,2 artış gösterdi. İnşaat sektörü ise 2022 yılı dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,0 büyüyerek son 5 çeyrekte yaşanan düşüşü kapattı.. Diğer sektörlerdeki düşüşlere rağmen inşaat sektöründe gerçekleşen büyüme, en çok baz etkisi ile gerçekleşti. Fakat, sınırlı oranda gerçekleşen iyileşmenin dinamiklerindeki hasarların devam ettiği belirtildi.
Türkiye İMSAD Şubat 2023 Sektör Raporu’na göre, Üçüncü çeyreğin tüm aylarında düşüş gösteren ve yüzde 3,3 gerileyen üretim, yılın dördüncü çeyreğinde ise yüzde 3,4 daraldı. Yılın ikinci yarısında görülen daralma, dış talepteki yavaşlamadan dolayı kaynaklandı. inşaat malzemeleri sanayi üretimi 2022 yılı ilk çeyrekte yüzde 4,4, ikinci çeyrekte ise yüzde 2,1 oranında artış gösterdi. Rapordaki bilgilere göre 2022’de 14 alt sektörde üretim bir önceki yıla göre artış gösterirken, 8 alt sektörde geriledi. Üretimin en çok artış gösterdiği sektör yüzde 19,8 ile seramik kaplama malzemeleri oldu. En büyük düşüş ise 12,7 ile tuğla kiremit alanında gerçekleşti. Plastik inşaat malzemeleri yüzde 18,5, elektrikli aydınlatma ekipmanları yüzde 14,1, inşaat boya ve vernikleri yüzde 13,2, seramik sağlık gereçleri yüzde 13 büyüme gösterdi. Demir çelik inşaat ürünleri yüzde 12,2, demir çelik radyatörler yüzde 11,1, kilit ve donanım eşyaları üretimi yüzde 8,2 ve çimento üretimi yüzde 4,6 geriledi.
6 Kahramanmaraş olan ve 11 ilde büyük yıkımlara neden olan depremlerin verdiği etkilerine de raporda yer verildi. Raporda; bölgede gerçekleştirilecek imar faaliyetlerinin 46 milyar dolarlık bir maliyet getirdiği vurgulandı. Buna göre, ilk sırada yıkılan ve ağır hasardan dolayı kullanılamayacak olan 550 bin dairenin yeniden yapılması için 28,9 milyar dolar ve bu binaların da alt yapısı için 5,6 milyar dolar harcama yapılması öngörülüyor. Orta ve az hasarlı konutların da yeniden güçlendirmeleri için 2,6 milyar dolar harcama yapılması beklenirken, ticari binaların yapım ve onarımı için 3,4 milyar dolar ve kamu binalarının yapım ve onarımı için de 2,5 milyar dolar harcama hesaplandı. Alt yapı onarımı ve yenilenmesi için 3,0 milyar dolar bir harcama gerekirken, 11 ildeki güncel hasara göre hesaplanan yeniden imar harcamalarının toplamı 46 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Rapordaki bilgilere göre, 11 ilde hedef gösterilen imar faaliyetleri inşaat malzemelerine yönelik yüksek talep yarattı. İnşaat malzemelerinin yurtiçi pazarda kullanımının ihracatta yavaşlamaya yol açabileceği söyleniyor. Deprem bölgesindeki 11 ilde toplam 13,5 milyon nüfusun büyük bölümü depremden doğrudan etkilendi .Depremden etkilenen nüfusun yine bir bölümü diğer kentlere göç etti. Bu göçü alan illerde göçten sonra konut ve konut kiralarındaki fiyatlarda artışlar yaşandı.
