Xatoms geliştirdiği arıtma teknoloji, küresel su kıtlığına sürdürülebilir bir çözüm sunarak çevreyi ve halk sağlığını koruma konusunda önemli bir rol oynuyor.
Dünya genelinde temiz suya erişim her geçen gün zorlaşıyor. Araştırmalar, dünya nüfusunun yaklaşık 3/2’sinin yılda en az bir ay su kıtlığı yaşadığını gösteriyor. 2 milyardan fazla insan ise su kaynaklarının yetersiz olduğu ülkelerde yaşıyor. 2030 yılına kadar, 700 milyon kişinin su kıtlığı nedeniyle göç etmek zorunda kalacağı tahmin ediliyor. Bu noktada, Xatoms’un geliştirdiği fotokatalitik su arıtma teknolojisi, su kaynaklarını temizleyerek özellikle yetersiz hizmet alan ve su sıkıntısı çeken topluluklar için sürdürülebilir çözümler sunuyor.
Şirket, Diana Virgovicova, Kerem Topalismailoğlu ve Shirley Zhong tarafından 2024 yılında kuruldu. Kanada merkezli Xatoms, 7 kişilik bir çekirdek ekibe sahip ve teknolojilerinin geliştirilmesi yaklaşık 3 yıl sürdü. Şirket, yapay zeka ve kuantum kimya kullanarak, suyun içindeki zararlı maddeleri temizlemek amacıyla gelişmiş fotokatalizörler tasarlayıp üretiyor. Bu fotokatalizörler, hem güneş ışığı hem de yapay ışıkla çalışabilen malzemelerden oluşuyor. Geliştirilen teknoloji, suyun içindeki bakteriler, virüsler, pestisitler ve kimyasal kirleticileri hızlı ve etkili bir şekilde yok ediyor.
Şirketin temel amacı, su kirliliğiyle mücadele ederek yetersiz hizmet alan topluluklara sürdürülebilir ve erişilebilir temiz su çözümleri sunmak. Xatoms’un teknolojisi, şu anda Güney Afrika, Kenya ve Kanada’daki yerli topluluklarda pilot projelerle test ediliyor. Şirket, bu süreçte 8 patent aldı ve yeni malzeme keşifleri için yapay zeka destekli hesaplamalı modeller ve kuantum simülasyonları kullanarak 15 binden fazla moleküler yapıyı analiz etti.
Şirket, geliştirdiği fotokatalitik kaplamaları su arıtma tesislerine, STK’lara ve devlet kurumlarına satarak gelir elde ediyor. Xatoms’un kısa ve uzun vadeli hedefleri, teknolojisini küresel ölçekte yaygınlaştırmak ve su arıtma çözümlerini daha erişilebilir hale getirmeye odaklanıyor. Önümüzdeki bir yıl içinde, Güney Afrika, Kenya ve Kanada’daki pilot testlerini tamamlamayı, patent portföyünü genişletmeyi ve yıllık 100 bin ünite su arıtma cihazı üretmeyi hedefliyorlar.