NASA, gök cisimlerini keşfetmek için çeşitli yöntemler kullanarak başarılı bir şekilde keşif araçları indirdi. Şimdi NASA, Ay’a VIPER keşif aracını indirmek için farklı bir yöntem kullanmaya hazırlanıyor.
NASA, gök cisimlerine keşif araçları indirme konusunda çeşitli teknikler kullanarak başarılı bir geçmişe sahiptir. Pathfinder keşif aracı 1997 yılında Mars’a bir hava yastığı kümesi içinde iniş yaparken, Perseverance Mars keşif aracı ise uzay aracına bağlı kablolarla yüzeye indirildi. Ancak NASA, Ay’ın güney kutbuna yönelik ilk keşif görevinde daha geleneksel bir yöntem kullanmaya hazırlanıyor: İki adet rampa.
VIPER, Ay’ın Bilinmeyen Bölgesine Gidecek
Volatiles Investigating Polar Exploration Rover’ın kısaltması olan VIPER, 2024’ünsonlarında Ay’a vardığında yüzeye bir rampa aracılığıyla inecek. NASA’nın VIPER program yöneticisi Daniel Andrews, “Hepimiz rampalarla nasıl çalışacağımızı biliyoruz ve sadece içinde bulunacağımız ortam için bunu optimize etmemiz gerekiyor” diyor. NASA tarafından paylaşılan görüntülerde bir VIPER test aracının ajansın Ames Araştırma Merkezi’nde iniş için halihazırda test edildiği görülüyor.
Mühendislik ekibi, VIPER’ın iniş yapacağı alanın (devasa Nobile Krateri’nin kenarı) son derece engebeli olması nedeniyle rampaların aşırı açılardaki iniş kapasitesini test ediyor. Her bir tekerlek için rampalar arasındaki yükseklik farkları ve VIPER’ın ineceği platformun eğimi, yapılan testler kapsamında değiştirilerek değerlendiriliyor. Bu testlerde, her türlü senaryo göz önünde bulunduruluyor, böylece en kötü durumda bile görevin başarıyla devam edebilmesi sağlanıyor.
Ay’ın Güney Kutbunda Su Bulunuyor
NASA, VIPER’in iniş aracının her iki tarafında da rampalar bulunduracak. Eğer bir taraf uygun değilse veya bir taraf diğerine göre daha elverişliyse, VIPER’ın o yöne doğru iniş yapması sağlanacak. VIPER, NASA’nın 2009 yılında Ay’ın güney kutbunda su buzunun varlığını doğrulayan Lunar Crater Observation and Sensing Satellite (LCROSS) görevinin “bilimsel halefi” olarak kabul ediliyor.
LCROSS görevinde çalışmış olan Andrews, yapılan keşfin ardından NASA ve diğer uzay ajanslarının Ay’a doğru adeta bir hücum başlattığına dikkat çekti. Eğer Ay’da bol miktarda buz bulunursa, NASA’nın Artemis Ay programının bir parçası olarak 2020’lerin sonlarında planladığı gibi, bu buzlar roket yakıtı ve su temini için Ay habitatlarında kullanılabilir.
VIPER keşif aracı ise bu keşfedilmemiş bölgeyi daha detaylı bir şekilde inceleyecek. VIPER, görevi kapsamında Ay yüzeyinin altında sondaj yapacak ve dik, gölgeli bölgeleri keşfedecek. NASA Ames ve Astrobotic tarafından geliştirilen VIPER, Mars gezginlerinden farklı olarak dört tekerleği olan kare şeklinde golf arabası boyutlarında bir araç. VIPER’ın tüm tekerlekleri bağımsız olarak çalışabilir, bu da asılı kalma veya gömülme gibi sorunların üstesinden gelmeyi sağlıyor. VIPER’ın yapacağı keşifler, Ay’daki insan faaliyetleri için son derece önemli olacaktır.
