Elektrik dağıtım ve üretim süreçlerini izlemek için çözüm sunan Merkezi Denetleme Kontrol ve Veri Toplama Sistemi (SCADA) ile Türkiye’nin enerji kullanımını optimize etmeyi hedefleyen Milli Akıllı Sayaç Sistemleri (MASS) elektrikte kayıp kaçak oranının azaltılmasında kilit konumda.
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, yaptığı açıklamada, SCADA sistemleri ve MASS entegrasyonu uygulamalarının enerji dağıtım hatlarındaki akım, voltaj ve güç faktörü gibi parametreleri izleyerek verilerin analiz edildiğini, bu sayede anormalliklerin tespit edilip operatörlerin hızlı müdahalesinin sağlandığını belirtti. Enerji tüketimindeki beklenmedik değişiklikler veya şebeke üzerindeki olağandışı aktiviteler alarm vererek operatörlerin hızlıca duruma müdahale etmesine olanak tanıyor.
MASS entegrasyonu sayesinde şebeke daha hassas ve etkin şekilde yönetilebiliyor. Akıllı sayaçlar, güç kalite cihazları, analizörler, sensörler ve enerji yönetim sistemlerinden gelen bilgiler MASS’a entegre edilerek daha kapsamlı analizler yapılabiliyor.
Arvas, bu sistemlerin kullanımı ve yaygınlaşmasıyla şebeke üzerindeki kontrol ve analiz yetkinliğinin arttığını, elektrikte kayıp kaçak oranının düşürülmesinde büyük başarı elde edildiğini söyledi. 10 yılı aşkın süredir teknoloji odaklı yatırımlara imza attıklarını belirten Arvas, MASS projesinin yerli kabiliyetin gelişimine katkı sunduğunu ve enerji verimliliği ile sayaç okuma esnasında oluşan karbon salımının azaltılmasına fayda sağladığını ifade etti.
Kayıp Kaçak Oranında Büyük Düşüş
Arvas, kayıp kaçak elektrik oranının 10 yılda yüzde 76’dan yüzde 43’e düştüğünü ve bu düşüşün şebeke için büyük maddi kazanç anlamına geldiğini belirtti. Elektrik kayıplarının azaltılmasının enerji maliyetlerini düşürdüğünü ve enerji verimliliğini artırdığını vurguladı. Yılda 100 milyon kilovatsaat enerji dağıtan bir şebekede yüzde 76 kayıp oranı 76 milyon kilovatsaat enerji kaybı anlamına gelirken, bu oran yüzde 43’e düştüğünde kayıp miktarı 43 milyon kilovatsaat oluyor. Bu, mevcut elektrik fiyatları göz önünde bulundurulduğunda ciddi bir mali tasarruf sağlıyor.
Teknoloji Odaklı Yatırımlar
Arvas, diğer otomatik sayaç sistemlerine ve kontrol mekanizmalarına bugüne kadar 1 milyar dolarlık yatırım yaptıklarını belirtti. 10 yılda yüzde 43’e düşen kayıp kaçak elektrik oranı sayesinde 2023’te yaklaşık 30 milyar liralık kaçak elektrik kullanımının önüne geçtiklerini ve 10 yıllık kümülatif olarak ülke ekonomisine 165 milyar liralık katkı sağladıklarını söyledi.
Hedef: Enerji Verimliliğini Maksimuma Çıkarmak
SCADA ve MASS sistemlerinin Dicle Elektrik bünyesindeki şehirlerde olumlu sonuçlar verdiğini belirten Arvas, bu sistemler sayesinde enerji şirketlerinin ve tüketicilerin daha ekonomik ve sürdürülebilir enerji kullanımına ulaştığını, enerji şebekesindeki arızaların daha hızlı tespit edilip giderildiğini ifade etti. Kayıp kaçak oranını daha da düşürmeyi ve enerji verimliliğini maksimum seviyeye çıkarmayı hedeflediklerini belirten Arvas, daha gelişmiş SCADA sistemleri, MASS entegrasyonu, yenilikçi teknolojiler ve yapay zeka uygulamalarını kullanmayı planladıklarını söyledi.
Arvas, enerji şebekesinde akıllı sistemlerle yönetimi sağlamak ve kayıp kaçak oranını yüzde 8’e kadar düşürmeyi hedeflediklerini ekledi. Yapay zeka ve makine öğrenimi algoritmalarının entegrasyonu ile enerji tüketim tahminleri, anomali tespitleri ve şebeke optimizasyonu konularında önemli ilerlemeler kaydedildiğini belirtti. Bu teknolojilerin enerji kayıplarını minimuma indirirken kalite ve güvenilirliği artırdığını, yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonunu kolaylaştırarak enerji şebekesini daha sürdürülebilir hale getirdiğini vurguladı.