Türkiye, uluslararası doğrudan yatırımlardan aldığı payı son 20 yılda 262 milyar dolara çıkardı.
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından yayımlanan “Türkiye UDY Stratejisi (2024-2028)” raporuna göre, Türkiye son 20 yılda uluslararası doğrudan yatırımlardan (UDY) 262 milyar dolar pay aldı. 1973-2002 döneminde sadece 15 milyar dolar yatırım çeken Türkiye, 2002-2023 döneminde bu rakamı 262 milyar dolara yükseltti.
Son 20 yılda, Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirket sayısı 5 bin 600’den 82 bin 700’e yükseldi. Bu şirketlerin Türkiye’deki toplam kayıtlı istihdam içerisindeki payı, 2006’da yüzde 7,6 iken 2021’de yüzde 8,8’e ulaştı. Uluslararası sermayeli şirketlerin istihdamı 500 bin kişiden 1 milyon 320 bine çıktı.
İhracat ve Teknoloji Yatırımları
2006-2021 döneminde Türkiye’nin toplam ihracatının yaklaşık yüzde 31’i uluslararası sermayeli şirketler tarafından yapıldı. Bu şirketlerin ihracatı, 2006’da 25 milyar dolardan 2021’de 63 milyar dolara yükseldi. İhracatın yüzde 61’i orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerden oluştu. AR-GE harcamalarının yüzde 30,3’ü uluslararası sermayeli şirketlerce gerçekleştirildi.
Son yıllarda teknoloji girişimlerine yapılan yatırımlar, UDY akımlarında önemli bir yer tuttu. 2010-2020 döneminde yıllık ortalama 104 işlem üzerinden 74 milyon dolar yatırım alan Türkiye’nin girişim ekosistemi, 2021-2023 döneminde yıllık ortalama 338 işlem aracılığıyla 1,33 milyar dolarlık yatırım çekti. Türkiye’de unicorn seviyesine ulaşan girişim sayısı 5’e, decacorn seviyesine ulaşan girişim sayısı ise 2’ye ulaştı.
Türkiye, güçlü bir girişimcilik kültürü, genç ve dinamik nüfus yapısı ve gerçekleştirilen reformlar sayesinde teknoloji girişimciliği alanında bölgesinde ön plana çıktı. Erken aşama yatırımlarda sağlanan başarılar, Türkiye’nin sağlıklı bir girişimcilik ekosistemine sahip olduğunu gösteriyor.
UDY’nin Reel Ekonomiye Katkıları
Uluslararası doğrudan yatırımlar, Türkiye’nin cari açığının finansmanına destek olurken, uluslararası sermaye ile kurulan şirketlerin yürüttüğü faaliyetler sayesinde reel ekonominin gelişimine de büyük katkılar sundu. Uluslararası sermayeli şirketler, 2006-2021 döneminde yıllık ortalama 730 patent başvurusu yaparken, AR-GE yapan şirket sayısı 6 katına çıktı. Bu şirketler, toplam tedariklerinin yüzde 71,8’ini yerelden gerçekleştirdi.