Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) raporu, rüzgâr türbini üreticilerine sağlanan devlet desteklerinde eşitsizlik olduğunu ortaya koydu.
Avrupa Komisyonu, Nisan 2024’te Çinli rüzgâr türbini üreticilerine yönelik Yabancı Sübvansiyonlar Yönetmeliği (FSR) çerçevesinde bir soruşturma başlattı. Komisyon, bu firmaların haksız rekabet avantajı sağladığından şüpheleniyor. Soruşturma, olası ihlallerin tespit edilmesi halinde sözleşme iptali gibi geniş yetkileri kapsıyor. Hedef, Avrupa içindeki ve dışındaki üreticiler için adil bir piyasa ortamı oluşturmak.
Çin Etkisi
OECD’nin şirket bazlı verileri, Çinli rüzgâr türbini üreticilerinin devlet sübvansiyonlarından en fazla yararlanan gruplardan biri olduğunu ortaya koyuyor. Bu firmalar, Çin devlet bankalarından hibe, vergi avantajları ve piyasa koşullarının çok altında finansman gibi çeşitli teşviklerden faydalanıyor. Bu desteklerin büyüklüğü, Avrupa’dakilerin çok ötesine geçiyor.
Çin’in artan üretim kapasitesi, küresel ölçekte yoğun fiyat rekabetine yol açarken, piyasa istikrarı konusunda da endişelere neden oluyor. Çinli üreticilerin sunduğu uzun vadeli ve ertelenmiş ödeme seçenekleri, Avrupa’daki üreticilerle rekabeti daha da zorlaştırıyor.
Çin, sadece türbin üretiminde değil, aynı zamanda kritik ham madde tedariğinde de dominant bir konumda. Rüzgâr türbinlerinde kullanılan nadir toprak minerallerinin %70’i China Rare Earth Corporation tarafından kontrol ediliyor. OECD raporu, Avrupa’daki rüzgâr türbini üretiminde kullanılan malzemelerin maliyetinin, Çin’e kıyasla %40 daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Avrupa’dan Hamle: Net Sıfır Endüstri Devrimi Başlıyor
Avrupa Birliği, bu dengesizliği ortadan kaldırmak amacıyla 2024 yılında Net Sıfır Endüstri Yasası’nı (NZIA) devreye soktu. Yasanın başlıca hedefi, 2030 yılına kadar AB’deki rüzgâr türbini üretim kapasitesini 36 GW seviyesine ulaştırmak.
Avrupa rüzgâr sektörü, mevcut fabrikalarını genişletmek ve yeni tesisler inşa etmek için 11 milyar avrodan fazla yatırım yapmayı planlıyor. Ancak, Avrupa’nın küresel rekabette daha fazla savunmasız hale gelmemesi için NZIA’nın hızlı bir şekilde hayata geçirilmesi gerektiği belirtiliyor.
Uzmanlar, Avrupa rüzgâr endüstrisinin geleceğinin, küresel iş birliği ve adil ticaret kurallarına uyum sağlayarak şekilleneceğine vurgu yapıyor. Avrupa politika yapıcılarının, uzun vadede sürdürülebilir bir piyasa düzeni oluşturacak stratejilere odaklanması gerektiği ifade ediliyor.