Orta Doğu’nun petrol zengini ülkeleri, yapay zekâ yatırımlarında öne çıkmaya başladı. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar ve Kuveyt gibi ülkeler, ekonomilerini çeşitlendirmek ve teknoloji yatırımlarına ağırlık vermek için yapay zekâ girişimlerine büyük fonlar ayırıyor. Pitchbook verilerine göre, bu bölgeden gelen yapay zekâ yatırımları, son bir yılda beş katına çıktı.
OpenAI’ye Büyük İlgi: MGX de Yarışta
BAE merkezli yeni MGX AI fonu, OpenAI’nin son fonlama turuna katılan isimler arasında yer alıyor. OpenAI’nin değerlemesinin 150 milyar dolara ulaşması beklenirken, MGX gibi fonlar bu fırsattan yararlanmak için sıraya girmiş durumda. MGX, Mart 2024’te Abu Dhabi merkezli olarak kuruldu ve Mubadala ile yapay zeka şirketi G42 tarafından destekleniyor.
Orta Doğu’nun Teknoloji Devleri
Suudi Arabistan’ın Kamu Yatırım Fonu (PIF), 925 milyar dolar değerinde varlık yönetiyor ve Vision 2030 programı kapsamında teknoloji ve yenilikçi sektörlere büyük yatırımlar yapıyor. PIF, Uber gibi şirketlere yatırım yaparken, LIV Golf ve profesyonel futbol gibi alanlarda da ciddi harcamalar gerçekleştiriyor.
BAE’nin Mubadala fonu, 302 milyar dolar yönetirken, Abu Dhabi Yatırım Otoritesi (ADIA) 1 trilyon dolar varlıkla dünyanın en büyük yatırım fonlarından biri olarak öne çıkıyor. Ayrıca Katar Yatırım Otoritesi ve Kuveyt Varlık Fonu da milyarlarca dolarlık yapay zekâ yatırımlarına imza atıyor.
Saudi AI Fonları ve Yatırım Stratejileri
Suudi Arabistan’ın Kamu Yatırım Fonu, 40 milyar dolarlık bir ortaklık için ABD merkezli girişim sermayesi şirketi Andreessen Horowitz ile görüşmelerini sürdürüyor. Ayrıca Suudi Arabistan, yapay zeka sektöründe büyüme hedefiyle Suudi Yapay Zeka Şirketi (SCAI) adı altında yeni bir fon kurdu.
Ancak, Suudi Arabistan’ın insan hakları sicili, bazı Batılı yatırımcılar ve start-up’lar için soru işaretleri yaratıyor. Özellikle Washington Post gazetecisi Jamal Khashoggi’nin öldürülmesi olayının ardından uluslararası iş dünyasında Suudi Arabistan’a karşı bir tepki oluşmuştu.
Avrupa ve Asya da Yarışta
Orta Doğu dışındaki bölgelerde de egemen varlık fonları yapay zekâ yatırımlarına hız kesmeden devam ediyor. Fransa’nın Bpifrance fonu, son dört yılda 161 yapay zekâ ve makine öğrenimi anlaşmasına imza attı. Singapur merkezli Temasek ise 47 anlaşma tamamlarken, GIC 24 yapay zekâ yatırımı gerçekleştirdi.
ABD, egemen varlık fonlarının Amerikan şirketlerine yatırım yapmasını, Çin gibi küresel rakipler yerine kendi ekonomisine katkı sağlamasını teşvik ediyor. Goldman Sachs Global Enstitüsü’nden Jared Cohen, bu ülkelerin küresel yatırımlarda kritik bir rol oynadığını belirterek, onları “jeopolitik salınım devletleri” olarak nitelendiriyor.