Avrupa Birliği (AB), çevreyi koruma adına plastik atıkları azaltmak amacıyla 2021 yılında yürürlüğe giren yeni plastik atık vergisi ile üye devletleri zor durumda bıraktı. Avrupa Mahkemesi tarafından hazırlanan raporda, üye devletlerin büyük çoğunluğunun bu vergiye hazırlıksız yakalandığı ve verilerin doğruluğu konusunda ciddi hatalar yapıldığı belirtildi.
AB Plastik Ambalaj Vergisi Nedir?
AB üyesi ülkeler, ürettikleri geri dönüştürülmemiş her kilogram plastik ambalaj atığı için 0,80 Euro vergi ödemek zorunda. Bu vergi, AB’nin yıllık bütçesine katkıda bulunmak amacıyla 2021’de yürürlüğe girdi. 2021 yılında plastik vergisinden elde edilen gelir, AB bütçesinin %4’ünü oluşturarak 7,2 milyar Euro’ya ulaştı.
Vergi Uygulamasındaki Hatalar
Lüksemburg merkezli Avrupa Mahkemesi (ECA) üyesi Lefteris Christoforou, plastik atık vergisinin dayandığı istatistiklerin güvenilir olmadığını vurguladı. Verilerin toplanma ve Avrupa Komisyonu’na iletilme yöntemlerinde çok sayıda hata olduğu tespit edildi. Bu hatalar, vergi uygulamalarında ciddi sorunlara yol açıyor ve veri tutarsızlıkları riskini artırıyor.
Üye Devletler Uyum Sağlamakta Zorlanıyor
Sadece beş AB üyesi, plastik vergisine yönelik yasaları 2018’de ulusal mevzuatlarına doğru bir şekilde dahil etti. Diğer 22 ülke ise uyum sağlama konusunda eksiklikler yaşadı ve bu nedenle AB yürütme organı tarafından hukuki yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler.
Yasa Dışı Atık Dökümü Artış Gösteriyor
Yetkililer, AB’nin geri dönüşüm hedeflerinin suç çetelerini yasa dışı atık dökümüne yönlendirdiği konusunda uyarılarda bulundu. Avrupa’nın polis ajansı Europol, bu suçların giderek arttığını doğruladı. Geri dönüştürülmüş olarak beyan edilen bazı plastiklerin aslında çöp sahalarına gönderildiği ya da yakıldığı belirtildi.
AB Komisyonu’ndan Yeni Adımlar Bekleniyor
Komisyon, 2026 yılına kadar yeni bir metodoloji geliştirerek veri güvenilirliğini artırmayı hedeflediğini açıkladı. Ancak atıkların geri dönüştürülüp dönüştürülmediğini kontrol etme yetkisi sınırlı olduğundan, bu denetimler yalnızca üye devletler tarafından gerçekleştirilebiliyor. Komisyon, bu konuda atılacak adımlarla 2027 yılına kadar plastik atık izleme sistemlerinin geliştirilmesini talep ediyor.