Asteroitlerin keşfi, olası Dünya ile çarpışma durumlarını hesaplamak için oldukça önemlidir. Bu bağlamda, bilim insanları var olan görüntüleri kullanarak yapay zeka ile 27 binden fazla asteroit keşfetmiştir.
Sadece Güneş Sistemi’nde milyonlarca, belki de milyarlarca asteroit bulunmaktadır ve son 200 yıl içinde bilim insanları sadece 1,3 milyon kadar asteroiti kataloglamış durumdadır. Bunların çok büyük kısmı Mars ile Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yer almaktadır. Asteroitleri keşfetmek genellikle zaman ve dikkat isteyen bir iş olduğundan, bazı kaya parçaları insanların gözlerinden kaçabilmektedir. Bu sorunları ortadan kaldırmak ve keşif sürelerini kısaltmak için THOR adında bir yapay zeka algoritması geliştirilmiştir.
THOR, 27 bin asteroit keşfetti
Asteroid Institute‘un yönetici direktörü ve B612 Vakfı’nın kurucularından Ed Lu ve ekibi tarafından geliştirilen THOR (Tracklet-less Heliocentric Orbit Recovery) yapay zekası, NOIRLab tarafından sağlanan 400.000’den fazla arşiv görüntüsünü analiz etti. THOR, bu analizlerin sonucunda gözden kaçan 27.000 asteroiti keşfetti.
Aktarılanlara göre, THOR büyük bir veri kümesi üzerinde eğitilmiş durumda ve tek bir teleskop görüntüsünde 1,7 milyar kadar ışık noktasını analiz edebilme yeteneğine sahiptir. Algoritmanın net sonuçlar verebilmesi için gökyüzünün aynı bölümünün son 30 gün içerisinde çekilmiş yaklaşık beş gözlemi gerekmektedir. Ek olarak, B612 Vakfı tarafından yapılan açıklamaya göre, bilim insanları THOR’u hesaplama ağırlığı ve veri depolama hizmetleri sayesinde binlerce asteroit adayının yörüngesini test etmelerini kolaylaştıran Google Cloud ile ölçeklendirmişlerdir.
Altı ayda 2,4 milyon asteroit keşfedilecek
Öte yandan, THOR ilk olarak 2022 yılında mevcut teleskop görüntülerinde tespit edilemeyen 100 asteroit keşfetmişti. O zamandan beri algoritma geliştirilmeye devam ediyor. Bununla birlikte, asteroit keşfi için geliştirilen tek yapay zeka algoritması THOR değil. Geçtiğimiz temmuz ayında, Dünya’ya yakın asteroitleri avlamak için tasarlanan HelioLinc3D adlı bir yazılım, Dünya’ya 225.000 kilometre yaklaşması beklenen 180 metre genişliğinde bir uzay taşı buldu. Bu, Dünya ile Ay arasındaki ortalama mesafeden daha yakın.
Öte yandan, bu uzay taşlarını tespit etmek için gelecek yıl faaliyete geçmesi beklenen 8.4 metrelik teleskoba sahip Vera C. Rubin Gözlemevi üzerinde çalışılıyor. Esasında, HelioLinc3D yazılımı da yine burada geliştirildi. Bilim insanlarına göre, THOR ve HelioLinc3D gibi yapay zeka tabanlı yazılımlar sayesinde Vera C. Rubin Gözlemevi, sadece ilk 6 ayında 2,4 milyon kadar yeni asteroit keşfi yapabilir. Bu rakam, mevcutta keşfedilen asteroit sayısının neredeyse iki katıdır.
