Eti Bakır, Küre’deki atık barajlarının dolumunu önemli ölçüde azalttı. Mazıdağı geri kazanım tesisi, atıklardan kobaltı, çinkoyu, bakırı ve demiri ayrıştıran bir tesis olarak faaliyet gösteriyor. Bu tesis, yüzde 70 oranında elektriği atıktan elde ediyor. Önemli bir nokta da emtia fiyatlarına bağlı olarak tesisin en geç 12 yılda yatırımını geri kazanmayı hedefliyor.
Döngüsel ekonomi çerçevesinde yatırımlarını geliştirme kararı alan Eti Bakır, farklı tesisleri tek bir entegre yapı altında devreye alarak bu stratejisini uyguluyor. Mazıdağı tesisiyle birlikte “eksi atık” dönemini başlatan firma, bu vizyonla faaliyet gösterecek.
Eti Bakır Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisi Genel Müdürü Emre Kayışoğlu, tesislerinin doğum nedeninin tamamen geri dönüşüm olduğunu belirtti. Kayışoğlu, “Küre’den çıkardığımız her şeyin sadece yüzde 1,5-2’si bakır. Geriye kalan yüzde 98,5 ile ne yapabileceğimizi araştırdık. İçinde kobalt olması ana motivasyonumuz oldu. İçindeki kobalt yüzde 0,5 civarında. Ancak çok kıymetli olduğu için harekete geçmiş olduk.” şeklinde ifade etti.
Eksi Atık Dönemi, Sürdürülebilir Ekonominin Başarılı Bir Örneği
Emre Kayışoğlu, Küre’deki bakır üretimi sürecinde artık ürün olarak ortaya çıkan pirit konsantresinin yaklaşık 1.200 kilometre uzaklıktaki Mazıdağı tesisine tren yoluyla taşındığını aktardı. Kayışoğlu, “Burada en son teknolojiler kullanılarak 21’inci yüzyılın kilit elementlerinden kobalt geri kazanılıyor. Üstelik yüzde 99,99 saflıkta. Kobalt pil, batarya ve katalizörlerin yanı sıra teknoloji, petrokimya, elektrikli otomobil ve uçak endüstrisinde yoğun olarak kullanılıyor ve yüzyılın elementi olarak adlandırılıyor.” dedi.
Tesisteki prosese de değinen Kayışoğlu, açıklamasını şu sözlerle sürdürdü:
“Sırasıyla ilk önce kükürdünü sülfürik asite çeviriyoruz. Onu yakarken elektrik üretiyoruz. Ürettiğimiz elektrik fabrikamızın ihtiyacının yaklaşık yüzde 70’ini karşılıyor. Devamında da sırasıyla kobaltı, çinkoyu, bakırı ve en sonunda demiri alıyoruz. İşte buna eksi atık konsepti diyoruz. Hem Eti Bakır’ın Küre’deki atık barajlarının dolmasının önüne geçiyoruz, oraları boşaltıyoruz hem de onların tamamını ürüne çeviriyoruz. Bir de üzerine elektrik üretiyoruz. Dünyada sürdürülebilir ve döngüsel ekonominin en güzel örneklerinden biriyiz. Üstelik emtia fiyatlarına bağlı olarak 8 ila 12 sene içinde yatırım kendini amorti edecek.”
