İstanbul Sanayi Odası‘nın (İSO) Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2022 Araştırması‘na göre; TÜPRAŞ, üretimde satışlar açısından 418,4 milyar lira ile Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu oldu.
Yapılan araştırmaya göre; TÜPRAŞ, üretimden satışlar açısından 418,4 milyar liralık geliriyle listenin başında yer aldı. Geçen yıl üçüncü sırada bulunan Star Rafineri ise 189,2 milyar lira gelirle ikinci sıraya yükseldi. 2021’de ikinci sırada bulunan Ford Otomotiv ise 140,1 milyar liralık üretimden satışla üçüncü sıraya geriledi. İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) ise 87,8 milyar liralık üretimden satışla dördüncü sırada yer alırken, İAR’ı, sırasıyla 69,5 milyar lira gelirle Ereğli Demir ve Çelik ile 66,9 milyar lira gelirle İskenderun Demir ve Çelik izledi. İAR ile Ereğli Demir ve Çelik’in sıralamada ikişer basamak yükselmesi dikkat çekti.
Toyota Otomotiv, 65,9 milyar lira gelirle yedinci sıraya, Arçelik 64,1 milyar lira gelirle sekizinci sıraya, Oyak-Renault 62,7 milyar lira gelirle dokuzuncu sıraya, Tofaş ise 59,8 milyar lira gelirle onuncu sıraya yerleşti. Toyota üç basamak birden gerileyerek dikkat çekti, Arçelik, Oyak-Renault ve Tofaş’ın sıralamadaki yerleri ise değişmedi.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, konuyla alakalı açıklamada bulundu. Bahçıvan, İSO 500 çalışmasının açıklanma tarihini son yıllarda mayıs ayına çekmeyi başardıklarını, bu yıl Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle çalışmanın sonuçlarını gecikmeli olarak açıkladıklarını ifade etti.
Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşunun üretimden satışlarının geçen yıl, 2021’e göre yüzde 119 artarak 4 trilyon 485 milyar liraya yükseldiğini aktaran Bahçıvan, “Bu yüksek oranlı artışta, ihracattaki güçlü performansın yanı sıra canlı yurt içi talep, yükselen kur ve fiyatlar ile ihracat gelirlerinin TL karşılıklarındaki artışın belirleyici rol oynadığını söyleyebiliriz. 2022 yılının verileri yıl sonu tüketici enflasyonu ile arındırıldığında üretimden satışların reel olarak 2021 yılına göre yüzde 33,3 ile oldukça yüksek bir artış sergilediği görülüyor.” şeklinde konuştu.
Sanayi Üretiminde Artış Yaşandı
Erdal Bahçıvan, üretimden satışların 50’lik gruplara göre dağılımına bakıldığında; ilk 50 kuruluşun uzun yıllardır yüzde 50 bandında seyreden ağırlığının bu yıl biraz daha arttığını ve yüzde 52’ye çıktığını, ilk 100 firmanın ise payının ise yüzde 65’lere ulaştığını bildirdi. Türkiye’nin ihracatının 2022’de yüzde 12,9 artarak 254 milyar doları aştığını aktaran Bahçıvan, “İSO 500’ün ihracatı ise yüzde 14,1’lik artışla 98 milyar dolara yaklaştı. İSO 500’ün ihracat artışı, Türkiye genelinin 1,2 puan üzerinde gerçekleşti. Böylece hem Türkiye hem de İSO 500 tarihindeki en yüksek ihracat rakamına ulaşılmış oldu. İSO 500’ün Türkiye sanayi ihracatı içindeki payına baktığımızda bu oranın yüzde 40’lar civarında olduğunu görüyoruz.” dedi.
Bahçıvan, finansman giderlerinin uzun yıllardan beri İSO 500’ün en dikkat edilen unsurlarından olduğunu belirtti ve ekledi:“İSO 500’ün finansman giderlerinin 2022’de yüzde 32,6 artarak 277 milyar liraya yükseldiğini görüyoruz. Böylece finansman giderlerinin faaliyet karına oranı belirgin bir düşüş göstererek yüzde 61,1’den yüzde 41,3’e inmiş durumda. Yıllardan beri hep işaret ettiğimiz ve 2018’de yüzde 89’lara kadar çıkan bu oranın yüzde 40’lara gerilemiş olması dikkat çekiyor. Görüldüğü üzere 2022’de finansman giderleri işletmelere çok daha az yük olmuş. Ancak burada 2022’nin düşük faiz ortamı ve kredi kullanımını sıkı şartlara bağlayan düzenlemelerin de etkili olduğunu unutmamak gerekiyor. O günkü finansal koşullar, bugünkü faiz ve krediye erişim koşullarıyla karşılaştırıldığında aradaki makasın ne kadar yüksek olduğu biliniyor. Dolayısıyla finansman giderlerinin faaliyet karına oranındaki görece iyileşmenin, ne kadar sürdürülebilir olduğunu gelecek yıl açıklayacağımız 2023 yılı İSO 500 verilerinde daha net bir şekilde göreceğiz.“
