Son yıllarda, Türkiye ve dünya genelinde para dolaşımı alanında köklü değişiklikler yaşanıyor. Bugün Türkiye’de, mal ve hizmet satın almak, ödemeleri yapmak ve para transferleri gibi işlemler için nakit paranın yanı sıra gayri nakdi yöntemler tercih ediliyor.
PwC tarafından yapılan bir araştırmaya göre, nakit kullanımı hızla azalmakta. Araştırma sonuçlarına göre, 2018 yılında Avrupa’daki katılımcıların %43‘ü nakit kullanmayı tercih ederken, bu oran 2020 yılında %36‘ya düştü.
Türkiye’de nakit kullanımı hâlâ alışveriş ve hizmet ödemeleri içinde tercih edilen bir ödeme yöntemi olmakla birlikte ilerleyen dönemlerde nakit kullanımında azalma bekleniyor. Bununla birlikte Türkiye mobil cüzdanlar ve ödeme uygulamaları konusunda ön plana çıkıyor; Avrupa‘da mobil ödeme yöntemleri kullanımı %14‘e çıkarken, Türkiye’de bu oran %21‘i buluyor.
Banka kartlarının ve mobil cihazların para işlemlerinde kullanılması artık olağan hale geldiği gibi, ekonomik birimler bu işlemlerin hızında, rahatlığında ve güvenliğinde giderek daha fazla iyileştirme ve en son teknolojilerin uygulanmasında masraf kalemlerinde azalma talep etmektedirler. Aynı zamanda bankalar, işletmeler ve hükümet yetkilileri dijital finansal teknolojilerin uygulanmasını aktif olarak genişletiyorlar.
Türkiye, Merkez Bankası Dijital Para Birimini Değerlendiriyor
Türkiye’nin finansal sistemin mevcut taleplerini karşılayabilecek ek bir para birimi olarak Merkez Bankası dijital para birimini tanıtmasının gerekçelerini değerlendirmek kritik hale getiriyor.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından mevcut para birimlerine ek olarak dijital bir biçimde çıkarılması planlanan Türk lirası, mevcut paramızın dijital ortamdaki tam karşılığını temsil edecek. Bireyler, dijital liralarını elektronik cüzdanlarına aktarabilecek ve çevrimiçi veya çevrimdışı (internet ve mobil iletişime erişimi olmayan) cihazlar aracılığıyla kullanabilecek. Dijital lira, ek bir para birimi olarak bireylerin ve işletmelerin ticari banka hesaplarında bulunan nakit lira ve fonlarıyla birlikte kullanılacak.
Kişiler ve şirketler, ihtiyaçlarına göre paralarını bir formdan diğerine dönüştürme imkanına sahip olacaklar, yani dijital formdan banka hesaplarındaki nakit veya nakit olmayan fonlara dönüştürüp geri alabilecekler. Bu, çevrimdışı kullanımı mümkün kılacak özel amaçlı teknolojilerin kullanılmasını gerektirecek. Dijital lira, hem nakit hem de gayri nakdi paranın avantajlarını bir araya getirecek. Ayrıca, merkez bankası dijital para birimi (CBDC), paranın dolaşımını kayıt altına alarak potansiyel kara para aklama ve terörün finansmanı gibi süreçlere engel olabilecek.
